Süryani Şarabı Tarihçesi

Yukarı Mezopotamya’da şarap yapımı oldukça eski bir tarihe sahiptir. Kökleri birkaç bin yıl öncesine dayanmaktadır. Efsaneye göre Nuh, ilk üzüm bağlarını Büyük Tufan sona erdikten kısa bir süre sonra orada yetiştirmiştir. Mezarı olduğu düşünülenlerden biri şu anda bu bölgede bulunan Cizre kasabasındadır.

Asur İmparatorluğu döneminde Midyat ve Tur Abdin Yaylası'ndaki diğer yerlerden gelen şaraplar, bu bölgenin çok ötesinde bilinmekteydi. Bu, Mezopotamya şehirleri kazıları sırasında bulunan kil tabletlerden açıkça anlaşılmaktadır. Yerel bağcılar tarafından, Boğazkere ve Rumi gibi bölgeye özgü üzümler yetiştirilmiştir.

İslam'ın Yukarı Mezopotamya'da yayılması, alkolün yasak olması nedeniyle şarap yapımına önemli zarar vermiştir. Ancak Mardinli ve Midyatlı Süryaniler gibi Ortadoğulu Hristiyanlar da yerel şarapçılık geleneklerini günümüze kadar sürdürmeyi başarmıştır. Bu sebeple de bu şehirlere gidenlerin Türkiye'nin diğer bölgelerinde bile bulunması zor olan orijinal meşhur Süryani şaraplarını denemeleri tavsiye edilir.

Süryani Şarabı Nerede Meşhurdur?

Keldani, Süryani ve Arami olarak da adlandırılan Süryaniler, kuzey Irak, güneydoğu Türkiye, kuzeybatı İran ve kuzeydoğu Suriye'den gelmektedirler. Birinci ila üçüncü yüzyıllarda Hıristiyan olan insanların çoğu hala Keldani ve Süryani Ortodoks, Süryani Katolikleri, Doğu'nun Asur Kilisesi ve diğerleri gibi doğu ayinine mensup Hıristiyan gruplara mensuptur.

Şu anda Türkiye'de yalnızca 10.000 ila 15.000 kadar Süryani yaşamaktadır. Çoğunluğu, en eski manastırlardan bazılarının bulunduğu Mardin-Midyat’ta yaşamaktadır. Özellikle manastırların yakınlarında yaşayan Hıristiyanlar olarak şarap, Asur kültüründe önemli bir yere sahiptir. Geleneksel şarap yapımında üzümler güneşte kurutulur ve daha sonra çuvallarda elle ezilir. Elde edilen meyve suyu her zaman kil veya diğer inert kaplarda fermente olur, asla meşe fıçılarda yaşlanmaz.

Üzümden yapılan bir şarabın kalitesi, kullanılan üzümlerin yaşı ve kalitesi ile ilişkildir. Şarabın ilk olarak nerede yapıldığı kesin olarak bilinmese de, Mezopotamya topraklarında doğduğuna inanılmaktadır.

Mezopotamya'nın kuzeyinde, Turabdin bölgesinde 7000 yıl öncesine ait asma kalıntıları rastlanmıştır. Bu nedenle de şarabın burada yetişen üzümlerden yapıldığı düşünülmektedir. Bununla birlikte burada yetişen üzümlerden herhangi bir katkı maddesi bulunmayan doğal Süryani şarabı üretilmeye başladığı söylenebilir. Suriye, Filistin ve Lübnan gibi yerlerde de Süryani şarabı yapımı oldukça gelişmişti.